De waardes en principes van het agile manifesto
Begin 2001 werd het “agile manifest” opgesteld. In dit artikel bekijken we alle leefregels uit het agile manifesto. We doen dit in het Nederlands. Ook wanneer je je niet bezighoudt met IT-ontwikkeling zijn deze erg relevant. Ze vormen de onbetwiste basis van het agile werken.
Wat is het agile manifesto?
Het agile manifesto is een set van 4 waardes ondersteund door 12 principes. Ze zijn opgesteld in 2001 door een groep softwareontwikkelaars die zichzelf de organisational anarchists noemen. Het is in eerste instantie opgesteld voor softwareontwikkeling.
Men zocht al enige tijd naar een methode van projectmanagement en samenwerken die een team van ontwikkelaars flexibeler kon maken. Het agile manifesto is één van de grote winnaars geworden van die zoektocht.
Het agile manifesto: de 4 waardes
Hieronder staan de 4 uitgangspunten van het agile manifesto, vertaald naar het Nederlands (via).
1. Mensen en hun onderlinge interactie boven processen en hulpmiddelen
Voorheen concentreerden veel softwareteams zich op het hebben van de best mogelijke processen om software mee te bouwen. Zonder duidelijke processen en de juiste tools is ontwikkelen lastig.
Het agile manifesto stelt dat de mens en het team centraal moeten staan ondanks dat processen en tools belangrijk zijn.
Heb je de juiste capaciteiten in je team, dan kom je een heel eind zonder allerlei processen en tools.
Tools in de verkeerde handen zijn nutteloos en processen zijn minder noodzakelijk dan goede communicatie.
De juiste interactie tussen het team werkt probleemoplossend en zorgt voor vertrouwen en motivatie bij de teamleden.
2. Werkende software boven allesomvattende documentatie
Vroeger werkte men in de softwareontwikkeling een dik boekwerk uit met hele gedetailleerde documentatie waarin elke stap die je gaat nemen alvast is uitgeplant. Dat klinkt handig: je weet precies wat er op je af komt en zo kan je jouw resources beter plannen.
Aan de andere kant, het kost enorm veel tijd (en dus geld!) en wanneer er iets veranderd aan de behoefte van de klant, moeten grote delen documentatie weer opnieuw.
De agile filosofie legt de focus echter bij werkende software. Documenteren moet, maar is altijd ondersteunend aan het grotere doel: gelukkige klanten en werkende oplossingen.
Een manier waarop het (opnieuw) documenteren beperkt wordt is door geregeld aan de klant feedback te vragen.
Zo weet je zeker dat nieuwe features en dergelijke ook belangrijk voor hen zijn.
3. Samenwerking met de klant boven contractonderhandelingen
Uitgebreid documenteren en uitgebreide contracten gaan hand in hand. Men sprak af tot in detail af waar het eindproduct uit bestaat.
Je stelde contracten op met je klanten, die vervolgens het eindproduct specificeerden. Na een lange tijd ontwikkelen komt er dan vaak toch wat anders uit dan je hebt afgesproken en dan dat de klant wilde.
Al is het alleen al omdat de klant in eerste instantie misschien helemaal niet zo goed wist wat ze wilden als ze dachten. Of doordat hun behoefte ondertussen achterhaald is.
Volgens het Agile Manifesto moet de focus bij continue ontwikkeling. Je moet doorlopend feedback opbouwen met je klant zodat je steeds een stapje verder gaat richting het beoogde resultaat, zodat je er constant voor kunt zorgen dat je product voor hen werkt.
4. Inspelen op verandering boven het volgen van een plan
Je wil dus doorlopend jouw plan kunnen bijstellen. Behoeften veranderen en prioriteiten verschuiven bij klanten.
Maak je een “ouderwetse” statische roadmap dan is de kans dat deze snel verouderd is aanzienlijk.
Het agile manifesto stelt dat teams gemakkelijk moeten kunnen afwijken van de initiële richting wanneer dit nodig blijkt.
Dit kunnen kleine herijkingen van het plan zijn, maar ook complete pivots.
Een dynamische roadmap helpt teams op die manier om de juiste prioriteiten te stellen en niet te werken aan iets dat -zonder dat men het doorheeft- al niet belangrijk meer is.
Zo blijf je de juiste behoefte en werkzaamheden doorlopend op elkaar afstemmen.
De 12 principes van het agile manifesto
Dit zijn de 12 principes van het agile manifesto die helpen de 4 waarden te realiseren (via):
- Onze hoogste prioriteit is het tevredenstellen van de klant door het vroegtijdig en voortdurend opleveren van waardevolle software.
- Verwelkom veranderende behoeftes, zelfs laat in het ontwikkelproces.
- Agile processen benutten verandering tot concurrentievoordeel van de klant.
- Lever regelmatig werkende software op. Liefst iedere paar weken, hooguit iedere paar maanden.
- Mensen uit de business en ontwikkelaars moeten dagelijks samenwerken gedurende het gehele project.
- Bouwprojecten rond gemotiveerde individuen. Geef hen de omgeving en ondersteuning die ze nodig hebben en vertrouw erop dat ze de klus klaren.
- De meest efficiënte en effectieve manier om informatie te delen in en met een ontwikkelteam is door met elkaar te praten.
- Werkende software is de belangrijkste maat voor voortgang.
- Agile processen bevorderen constante ontwikkeling.
- De opdrachtgevers, ontwikkelaars en gebruikers moeten een constant tempo eeuwig kunnen volhouden.
- Voortdurende aandacht voor een hoge technische kwaliteit en voor een goed ontwerp versterken agility.
- Eenvoud, de kunst van het maximaliseren van het werk dat niet gedaan wordt, is essentieel.
- De beste architecturen, eisen en ontwerpen komen voort uit zelfsturende teams.
- Op vaste tijden, onderzoekt het team hoe het effectiever kan worden en past vervolgens zijn gedrag daarop aan.
Volg je deze 12 principes op de juiste manier, dan kan je aanzienlijke verbeteringen realiseren in je innovatie. Hierbij wordt vaak een set aan tools gebruikt. De scrum methode is hiervoor een populaire invulling. Functies die deze regels echt zullen leven in je organisatie zijn Product Owners en Scrum Masters.
Agile werken gaat verder dan alleen software ontwikkeling
Voorheen ging “agile” echt alleen maar over softwareontwikkeling. Vandaag de dag is “agile” veel breder geworden en wordt het agile manifesto en het bredere agile gedachtengoed zelfs voor hele organisaties ingezet.
Spotify is hiervan wellicht het meest bekende voorbeeld. De hele organisatie werkt agile. Dus lang niet alleen de ontwikkelteams of de product development teams.
Het wordt aangemerkt als één van de grote drijvers achter het succes van Spotify.
Wil je meer weten, lees dan ons artikel over agile werken voor organisaties.
Veelgebruikte tools bij agile werken
Overweeg je na het lezen van dit artikel om agile te gaan werken?
Dan is het handig om jezelf en jouw team zo te organiseren dat communicatie, rolverdeling en taakverdeling goed bijgehouden worden.
Hiervoor worden vaak samenwerkingstools gebruikt. ClickUp is één van mijn favorieten.

Het werkt intuïtief en je kan gemakkelijk een kanban board of swimlane aanmaken voor het hele team. Daarnaast is het aan te sluiten op praktisch alle andere veelvoorkomende tools zoals Google drive, Teams en Slack.
Lees hier onze ClickUp review.
Ook interessant
Sprint planning in scrum en agile: dat doe je zo
Wat is een agile coach?
De Definition of Ready uitgelegd
Het scrum artifact en de betekenis
Zo werkt een scrum team
8 tips voor perfecte standup meetings